سامانه تخصصی پارساپژوهش آرین کارآفرینی ، آنالیز بازار ، کشاورزی ، دام ، طیور ، آبزیان
یونجه خشک مورد مصرف در خوراک دام
یونجه گیاهی علوفه ای است ، که از سابقه تاریخی بسیار کهن برخوردار است و در بعضی منابع
، قدمت این گیاه را به ابتدای تاریخ مربوط دانسته اند.
تاریخ کشت یونجه در ایران به حکومت مادها و هخامنشیان می رسد و در زمان حمله خشایار
شاه به یونان ( ۴٩٠ سال قبل از میلاد مسیح ) این گیاه نیز برای تغذیه اسب ها به یونان و سایر
کشورهای اروپایی برده شد و در آن ایا م تحت عنوان علف مادها ١ معروفیت یافت و شاید
نامگذاری یونجه با توجه به مطلب اخیر صورت گرفته باشد .در بین نبات علوفه ای ، یونجه به
علت کیفیت ، خوش خوراکی و دارا بودن ذخائر غذائی نظیر پروتئین ، مواد معدنی و بعضی
ویتامین ها اهمیت خاص یافته است.
کشت یونجه در طول سالیان متمادی در مناطق سازگار شود . بنابراین ، به همین دلیل این گیاه
به عنوان برترین گیاه علوفه ای از سطح زیر کشت بیش از ۵٠٠ هزار هکتار در کشور برخوردار
است، که شامل چندین توده (عمدتا با نام محلی ) است . این توده ها عبارتند از : یونجه
همدانی ، یونجه بمی ، یونجه یزدی ، یونجه نیک شهری ، یونجه بغدادی و قره یونجه ، که هر
کدام از این توده ها شامل کوتیپ های ٢ مختلف و مطلوبی می باشد.
در ارتباط با ارزش غذائی یونجه ، تحقیقات مختلف انجام شده در ایران و خارج از کشور نشان
می دهد، که عواملی نظیر شرایط رشد و نمو گیاه، نحوه برداشت، نحوه خشک سازی ، نحوه
حمل و نقل علوفه ، شرایط انبارداری ، تغذیه گیاه در مزرعه ، وجود آفات و بیماری و علف های
هرز ، در کیفیت علوفه ١ و ارزش غذائی ٢ آن ، تاثیر فراوان دارد . هر چند که زمان برداشت و
اینکه گیاه در چه مرحله ای از رشد برداشت گردد، می تواند تاثیر زیادی روی کیفیت علوفه
داشته باشد . برداشت زود هنگام یونجه می ت واند به تولید علوفه خشک بسیار مطلوب منتهی
گردد و برعکس با افزایش سن گیاه که همراه با افزایش فیبر و لیگنین است، شاهد کاهش
میزان پروتئین ، قابلیت هضم و مقدار انرژی در علوفه خشک خواهیم بود.
تحقیقات مختلف نشان داده است، که به طور کلی افزایش میزان فیبر و کاهش مواد مغذی در
گیاه موجب پائین آمدن قابلیت هضم و جذب علوفه برای دام می گردد و بهترین عامل تعیین
کننده مقادیر مختلف فیبر در گیاه مرحله رشد گیاه است و برای دستیابی به علوفه ای که از
کیفیت بالا برخوردار باشد، بایستی پیش از آغاز گلدهی برداشت ، صورت گیرد . در غی ر
اینصورت با افزایش عمر گیاه و شروع رشد زایشی ضمن افزایش میزان فیبر ، از کیفیت علوفه
کاسته می شود . تغییرات میزان پروتئین خام ٣ و کل ماده غذائی جذب ۴ مهمترین عامل در
تعیین خواص کیفی علوفه خشک یونجه محسوب می شود . بنابراین در تعیین کیفیت علوفه
خشک یونجه ، مشخ ص نمودن دو مورد اخیر از اصلی ترین اقدامات محسوب می گردد، و
استاندارد نمودن این کیفیت مقوله ای است، که مورد توجه تولید کننده و خریداران علوفه
خشک یونجه است . بنابراین وجود اطلاعات کافی از تمامی مواردی که خواص کیفی یونجه را
تحت الشعاع قرار می دهد، برای افراد مذکور به ویژه تولید کنندگان از اهمیت فراوان برخوردار
است. بررسی ها نشان می دهد، که علوفه خشک یونجه به عنوان ماده اولیه ، نقش مهمی را در
فرآیند تولید مواد غذائی مختلف برای تغذیه دام ، طیور و آبزیان ایفاد می نماید .
منبع :استاندارد۸۰۱۷ چاپ اول
یونجه
